İkinci el otomobil alırken ilk baktığımız noktalardan biridir aracın kilometresi. Otomobillerin özellikleri herkesin ihtiyacına göre değişse de, antika peşinde olmayan birisi kolay kolay almaz onbinlerce kilometreyi devirmiş bir otomobili.
Ancak bunun da meraklıları var. Arada bir yıllanmış otomobiliyle yüzbinlerce kilometre yapanları duyarız, haberlerini görürüz medyada. Bunlardan bazıları belli sınırları da aştıkları için ünlü olmayı başarırlar.
1995 Dodge Ram
Bu haberlerden biri, Robert Swan adında birinin 1995 model Dodge Ram’i hakkındaydı mesela. Araç bir milyon mili geçince Swan’in eşi Chrysler CEO’su Tom LaSorda’yı aramış ve araçlarıyla bir milyon mil (1.609.344 km) yol yaptıklarını anlatmış. LaSorda oldukça heyecanlanmış, Swan’i ve eşini fabrikaya davet etmiş, gezdirmiş ve Forward: The American Heritage of DaimlerChrysler adında bir kitap hediye ederek göndermişti. Böylesi bir müşteriyi basit bir kitapla göndermek pek şık bir davranış değil ama Chrysler gibi bir firmadan daha fazlası da beklenemezdi.
904.451 kilometrede 1986 VW Jetta ve sahibi Syl Schmid.
Volkswagen, Ocak 2007’de Jetta TDI lansmanını yapmış ve iki yarışma düzenlemişti. Yarışmalara göre ABD sınırlarındaki en eski dizel Volkswagen ve en çok yol yapmış Volkswagen bulunacaktı. En eski dizel arayışları, 1977 Golf ile, en çok yol yapmış VW arayışı da 562.000 mil (904.451 km) yol yapan 1986 Jetta ile sonuçlanmıştı. Otomobiller yarışma sonucunda bulunduğu için Chrysler gibi basit bir ödülle geçiştirilmedi. Volkswagen, iki otomobilin sahibine de altı ay kullanmak üzere birer Volkswagen Touareg V10 TDI verdi.
1.611.572 kilometrede 1989 Saab 900 SPG ve sahibi Peter Gilbert.
Bir de 2006’daki Saab hikâyesi var. Gezerek satış yapan tüccar Peter Gilbert, 1989 model Saab 900 SPG ile 1.001.385 mil (1.611.572 km) yaptığını sıradan bir sohbet esnasında bir gazeteciye söyleyince otomotiv dünyasında ünlü oluvermişti. Aracın kaportasındaki ufak tefek vuruk tamiratı ve değişen şanzımanı dışında tüm parçaları orijinaldi. Sahibine göre her şey gayet normaldi. “Arabam gayet iyi durumda, Wisconsin’in sert kışları olmasa rahat rahat bir milyon mil daha giderim,” diyebiliyordu.
Saab hiç vakit kaybetmeden Gilbert’ı aramış ve sıfır km bir Saab 900 vererek emektar otomobili Wisconsin Automotive Museum’a kaldırmıştı.
Saab’ın sahibinin durumu bu kadar olağan karşılamasına, ABD’nin en uzun yol yapan Volkswagen’inin sahibinin yarışma olmasa ortaya çıkmamasına dayanarak düşünüyorum ki, mutlaka bu şekilde başka otomobiller de vardır piyasada.
Ancak hiçbiri Irv Gordon’ın Volvo’su kadar olamaz.
4.506.000 kilometrede 1966 model Volvo P1800 ve sahibi Irv Gordon.
Irv Gordon, 1966 model Volvo P1800 ile 1998 yılında Guinness’e girdiğinde sadece 1.690.000 mil (2.719.791 km) yapmıştı. 1966 – 1998 arasındaki rekorunu 1998 – 2002 arasında geliştirmiş ve 2 milyon mili Times Square üzerinde görmüştü. İşini gücünü Volvosuna göre ayarlayan Gordon, bugünlerde 3 milyon mile doğru ilerliyor.
70 yaşındaki Gordon şanslı bir adam ve bunu kendisi de söylüyor. “Bugüne kadar şansım hep yaver gitti. Ne otomobilimle, ne de işlerimle ilgili ciddi sorunlar yaşamadım. En sevdiğim iş otomobilimle daha fazla yol yapmak ve bunu gittiğim yerlerde çoğu zaman motel yerine otomobilimde uyuyarak, ucuz yemek yiyip tasarruf ettiğim parayla benzin alarak başarıyorum.”
Şanslı da olsa, milyon dolarlarla oynayan bir adam değil Gordon. Sadece emekli bir fen bilgisi öğretmeni ve 1966’da aldığı otomobiliyle hep gezmiş, kazandığı her kuruşu benzine, motele harcamış. Ancak bu saatten sonra milyon dolarlık nakit sınırını devirmesi pek zor görünmüyor. Otomobilinin fiyatını soranlara “her mil için bir dolar,” diyor ama bugüne kadar ne satışa çıkarmış, ne de herhangi bir teklif almış. Zaten durmamış, 3 milyon mili devirene kadar da durmaya niyeti yok.
3 milyon milden sonra otomobilini emekli edeceğini, eğer her mil için bir dolar vereni bulursa yeni bir otomobil alıp bir milyon mile daha çabuk ulaşacağını söylüyor. “15 Temmuz 2012’de 72 yaşıma giriyorum. 3 milyon mil sınırını o gün devirip, otomobilimi ilk ve son kez garajıma çekmeyi planlıyorum.”
Gordon aslında her gün rekor kırıyor. Markete de gitse, arkadaşlarıyla kahve içmeye de çıksa, otomobili yol yapmaya devam ediyor ve rekorun çıtası sürekli yükseliyor. Bütün parçaları orijinal olan otomobiline o kadar güveniyor ki, “bu Volvo dört milyon mile de ulaşır, ancak ben yaşlandım ve bunu yapabileceğimden emin değilim,” diyor. “Fakat çok mutluyum, benden sonra hiç kimse 1966 model orijinal bir otomobille 3 milyon mil sınırını geçemeyecek.”
İstediği şey, 3 milyon mili devirmeyi planladığı 15 Temmuz 2012’de, otomobilini bir müzeye bağışlamak.
“Aynı kaporta, aynı şanzıman, aynı akslar, aynı motor, hepsinden önemlisi aynı şoförle 3 milyon mil yapmış bir otomobilin müzede sergilenmeye değeceğini düşünüyorum.”
3 milyon mil, 4.828.032 kilometre yapar ki, bence doğru düşünüyor.
Çıktığım ilk uzun yol, 14 yaşımda Üsküdar’dan Şile’ye bisikletle gitmemdi. Şile’ye vardığımızda bisikletimi ağaçların altına bıraktım, yanına uzanıp seyretmeye başladım. Lastiklerini, gidonunu, selesini, her yerini inceledim yattığım yerden. “Bu kadar yolu bu bisikletle geldim, bunun üzerindeyken kimseye ihtiyacım yok benim,” diye geçirmiştim içimden.
Yıllar içinde belki yüzlerce kez uzun yol yaptım ve ne zaman rotamı tamamlayıp da arabamı seyretsem, o gün bisikletimi izleyişim gelir aklıma.
Şimdi bu Volvo’ya bakarken de hatırladım bisikletimi. Bu otomobil aynı sürücüyle dünyanın her yerini gezdi. Avustralya’yı, Avrupa’yı, Rusya’yı, ABD’nin her tarafını gezdi; kaportasında dünyanın her yerinden böceğin izi var. Düşününce gerçekten müthiş geliyor insana.
Eylül 2010, İstanbul
